قبل از امتحان چه کار کنیم؟

از همان سال اول ابتدایی تا پایان دوره دبیرستان و حتی دانشگاه یک سوال اساسی در ذهن وجود دارد. یک سوال کلی و به دور از حاشیه با مضمون اینکه شب قبل از امتحان چه کار کنیم؟ این پرسش را بسیاری از دانش آموزان، به ویژه در حین امتحانات نهایی می پرسند.

از آنجایی که شما حداقل چندین سال تجربه درس خواندن دارید، حتما می دانید که جواب این سوال را نمی توان در قالب یک جمله پاسخ داد. به همین دلیل در ادامه سعی می کنیم که به طور کامل و به تفکیک رشته ها و پایه های مختلف آن را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم.

توصیه های قبل از امتحان

پاز نظر افرادی که دارای سطح استرس زیادی هستند، مدام از خود می پرسند شب قبل از آزمون چه کار کنیم؟ یعنی قرار است که فردا چه اتفاقی بیافتد. این افراد آنقدر فکر می کنند که گویی تصور اعدام در صبحگاه را خواهند داشت. اما نیازی به این کارها نیست. تنها کافی است که یک سری نکات که در ادامه به شما خواهیم گفت را انجام دهید.

مطمئن شوید که همه چیز را خواندید

قاعدتا کسی که این سوال در ذهنش وجود دارد که نمی داند قبل از آزمونش چه کاری انجام دهد، حتما همه کارهای ابتدایی را انجام داده است. یعنی شما که قصد دارید که برای امتحان فردا سنگ تمام بگذارید، حتما تمام مطالب درسی را یک بار خوانده اید. اگر شک دارید و یا مطمئن نیستید، پس یک بار کتاب را باز کنید و همه مباحث آن را چک کنید.

البته در برخی از مواقع به دلیل کمبود زمان، تمام مطالب درسی خوانده نمی شود. دلیل این موضوع شاید سرمایه گذاری بیشتر بر روی قسمت های مهم‌تر یک کتاب است. اما در مجموع نباید از این فرصت غافل شوید که بخشی از نمرات را از دست بدهید.

حتما تمام مباحث را مرور کنید

خواندن یک مطلب درسی برای بار دوم و یا سوم، تسلط شما بر روی آن موضوع را بسیار بیشتر خواهد کرد. به ویژه برای کتاب هایی که دارای حجم مطالب زیاد و یا مطالب فراموش شونده هستند. بنابراین برای اینکه بتوانید با همان تسلط اولیه در جلسه آزمون حاضر شوید، نباید به یک بار مرور اکتفا کنید. این موضوع برای درس های حفظ کردنی، نمود بیشتری دارد و شما نیاز به چندین بار مطالعه مداوم و پشت سر هم دارید. از آنجایی که یک روز قبل از امتحان بهترین فرصت برای مرور کردن است، پس حتما مرور را فراموش نکنید.

مطالب سخت را یک بار دیگر بخوانید

شاید نتوان لفظ و واژه مرور را برای این بخش به کار برد. از این نظر که یک مرور شامل مطالعه مجدد تمام مطالب درسی است. اما خواندن مطالب سخت به صورت مجزا باعث می شود که قابلیت پاسخ به تمام سوالات سخت را هم داشته باشید. با این کار قادر هستید که دو نوع مرور را انجام دهید، یکی برای کل کتاب درسی و یک بار دیگر نیز برای بخش های سخت است.

هر چند برای قسمت های سخت کتاب شما نیاز به مطالعه طولانی مدت دارید. اما به هر حال در آن زمان کم هم می توانید به یک سطح حداقلی برسید. البته اگر از قبل، یک مطالعه حداقلی داشته باشید، با همین چند ساعت هم سطح خود را افزایش می دهید.

استرس خود را کنترل کنید

داشتن یک استرس حداقلی آن هم در ایام امتحانات، طبیعی است. اما حجم استرس نیز حد و حدودی دارد و نباید بیشتر از مقدار خاصی شود. در صورتی که یک روز قبل دارای استرس بیش از حد بودید، باید آن را کنترل کنید. اینکه چطور این کار را انجام می دهید، بستگی به روحیات و شرایط شما خواهد داشت. حتی اگر مجبور به مراجعه به روان شناس شدید، باید این کار را انجام دهید. زیرا داشتن استرس قبل از آزمون، عواقب بسیار زیادی خواهد داشت. به ویژه اگر این استرس به جلسه آزمون کشیده شود، اوضاع بدتر هم خواهد شد. در این صورت حتی ساده ترین مطالب یا فرمول ها هم از یادتان خواهد رفت.

قبل از آزمون خلاصه نویسی کنید

قدرت خلاصه نویسی را دست کم نگیرید. کافی است که تمام مطالبی که خواندید را بر روی کاغذ بنویسید. در این شرایط احتمال اینکه همان مطلب را در حین آزمون به یاد بیاورید، بسیار بیشتر خواهد بود. برای این کار بهتر است که حتما از ذهن خود، مطالب را بر روی کاغذ بنویسید. یعنی با نگاه کردن در کتاب، چیزی ننویسید. بلکه با استفاده از چیزهایی که در ذهنتان باقی مانده، یک خلاصه نویسی مرتب را انجام دهید. انتقال چیزهایی که یاد گرفتید بر روی کاغذ، ماندگاری آن در ذهن را به شدت را افزایش خواهد داد. بنابراین حتما از انجام این گزینه به هیچ وجه غافل نشوید.

تکنیک مطالعه سریع شب امتحان

اگر می خواهید که خیال خود را برای یک آزمون راحت کنید، باید در طول سال تحصیلی مطالعه منظم داشته باشید. اما به هر حال ممکن است که بنا به دلایلی نتوانید این کار را انجام دهید. در این صورت، این شما هستید و مطالعه شب امتحانی که همه چیز به آن وابسته می شود. در این صورت ما دو روش کلی برای این کار خواهیم داشت.

روش اول برای دروس حفظ کردنی و روش دیگر نیز برای درس های حل کردنی می باشد. به دلیل متفاوت بودن ماهیت این دو نوع کتاب، ما روش ها را تفکیک کردیم. البته برای درس های فرمولی باید قبول کنیم که کار سخت‌تر خواهد بود. با این وجود در ادامه این دو روش را به طور کامل توضیح می دهیم.

تکنیک مطالعه حفظیات در شب امتحان

برای اینکه درس های حفظ کردنی را در شب امتحان بخوانید، باید با استفاده از تکنیک های خاصی این کار را انجام دهید. زیرا در این شرایط چندان وقت کافی برای یک مطالعه بی دردسر و عادی ندارید. پس بهتر است که مطابق این روش پیش بروید. در شب امتحان یک برآورد و تخمین از سرعت مطالعه خود به دست آورید. به خوبی حساب کنید که در این زمان باقی مانده می توانید چقدر از کتاب را بخوانید. فراموش نکنید که در این روش پیشنهادی باید دو ساعت زمان را به نوشتن اختصاص دهید.

مقالات مرتبط: کلاس شب امتحان

به این صورت که پاسخ سوالات را تا جایی که می توانید بر روی کاغذ بنویسید. همان طور که گفته شد استفاده از این روش، می تواند به ماندگاری مباحث درسی در ذهنتان کمک بسیار زیادی کند. اگر در شرایطی بودید که تحت هیچ شرایطی زمان کافی برای این کار نداشتید، سعی کنید تاحدودی مطالب با درجه اهمیت کمتر را مطالعه نکنید.

مطالعه دروس حل کردنی در شب امتحان

ماهیت برخی از درس ها به نحوی است که چندان نیازی به حفظ کردن نیست. ریاضی، شیمی و فیزیک از این دسته کتاب ها هستند که برای یادگیری آنها باید دست به قلم باشید. به همین دلیل سبک و سیاق مطالعه خاصی هم خواهند داشت. حالا درست یک روز پیش از آزمون، به فکر این هستید که تمام فرمول ها و روش های ریاضی را به یکباره یاد بگیرید.

در این صورت احتمال اینکه نمره بالایی کسب کنید بسیار ضعیف است. تنها کاری که می توانید انجام دهید، یادگیری فرمول های مهم و کاربردی است. به نحوی که بتوانید تمام سوالات سطح ساده و متوسط را پاسخ دهید. اما با وجود یک پیشینه حداقلی در مطالعه مباحث، می توانید مطابق این روش پیش بروید. ابتدا یک مرور کلی و سریع داشته باشید.

این مطالعه در حدود سه ساعت هم باشد، کافی است. سپس سه نوع از سوالات را باید حل کنید. سری اول سوالات را ساده انتخاب کنید. برای این بخش بین ۱ تا ۲ ساعت زمان در نظر بگیرید. سپس یک بخش از سوالات را از سطح متوسط در نظر بگیرید. به احتمال زیاد این بخش ۲ ساعت زمان می برد. در پایان هم چند سوال سخت را انتخاب کنید که احتمال گرفتن نمره ۲۰ را افزایش دهید.

نحوه استراحت پیش از آزمون

خواندن و مطالعه کردن پیش از آزمون اهمیت زیادی دارد، اما به همان اندازه استراحت کردن هم مهم است. برای این کار بهتر است که مطابق زمانبندی خاصی که خواهیم گفت پیش بروید‌. اگر در حین مطالعه، دچار خواب آلودگی شدید، این نشانه بسیار بدی است‌. زیرا نه مفهوم درس را متوجه خواهید شد و نه استراحت خواهید داشت. در این صورت هر دو را از دست می دهید. بنابراین بهتر است از قبل، برای خود یک ساعت خواب مشخص در نظر بگیرید.

منظور از ساعت خواب، به این شکل است که تا پایان روز، یک زمان مشخص را رزرو کنید. به طور مثال اگر در طول روز یک ساعت خواب هم کسالت شما را رفع می کند، این یک ساعت را تا زمان خواب آلودگی استفاده نکنید. همچنین از نظر خواب شبانه نیز بهتر است که تا زمان خواب آلودگی به خواب نروید. البته اگر مشکلات مربوط به خواب ندارید، پیشنهاد می کنیم که از ساعت ۱۲ تا ۷ صبح استراحت کنید.

پیش از آزمون چی بخوریم؟

اگر اولویت بندی را هم رعایت کنیم، به موضوع خورد و خوراک خواهیم رسید. چیزی که پیش از آزمون تاثیرات خاص خود را خواهد داشت. تاثیر مصرف خوراکی در یادگیری، از این نظر اهمیت دارد که می توانید قدرت تمرکز خود را افزایش دهید. کافی است که برای این کار از خوراکی هایی همچون بادام، گردو، پسته، کنجد و غیره استفاده کنید. این خوراکی ها به دلیل داشتن مواد مغذی مفید برای مغز، میزان تمرکز و یادگیری شما را افزایش خواهد داد. 

بدن افراد مختلف نسبت به خوردن خوراکی، واکنش های متفاوتی را نشان می دهد. برای همین ممکن است که با مصرف یک ماده غذایی، سیستم بدن شما تغییرات زیادی کند. بنابراین حتما نسبت به این موضوع حساسیت زیادی نشان دهید. در مجموع بهتر است که از غذاهای با حجم کم و انرژی بالا استفاده کنید. همچنین از مصرف هر گونه مواد خوراکی سابقه اذیت شدن با آن را دارید، خودداری کنید. بهتر است که یک قهوه میل کنید تا انرژی لازم را کسب کنید.

آیا مطالعه شب امتحانی موثر است؟

همانطور که بارها ذکر کردیم، هر دانش آموز دارای شرایط منحصر به فردی برای یادگیری است. برخی از آنها دارای نوع یادگیری طولانی مدت هستند. یعنی برای یاد گرفتن یک مطلب درسی نیاز دارند تا زمان زیادی را صرف آن کنند. به ویژه اینکه این زمان در روزهای مختلف و دراز مدت باشد. برخی دیگر نیز در یک زمان کوتاه قادر به یادگیری هستند. البته موضوع ماندگاری در ذهن برای این دو روش متفاوت است.

حالا اینکه در شب امتحان چقدر می توانید درس ها را خوب یاد بگیرید، بستگی به خود شما دارد. اما در مجموع، مطالعه شب آزمونی، دارای ریسک و استرس بالایی است. زیرا شما باید کاری را انجام دهید که قرار بود در طول یک سال انجام می دادید. با این وجود بخش بزرگی از نمره در همین زمان کم به دست خواهد آمد. زمانی که مشغول جمع بندی و یا یادگیری سریع خواهید بود. پس با هر شرایطی که باشید، بله این مطالعه کاملا موثر است.

کتاب یا جزوه؟

در چند ساعت مانده تا آزمون، شما نیاز به منابعی خواهید داشت که به جامع ترین حالت ممکن نوشته شده باشد. یعنی منابعی که چندان وارد جزییات نشده و صرفا مطالب را به طور ساده توضیح داده باشد. برای این کار می توانید از کتاب های ویژه جمع بندی یا جزوات مخصوص استفاده کنید. طبیعتا اگر دارای یک خلاصه برداری باشید، تاثیر بسیار بیشتری خواهد داشت. اما اگر چنین کاری را نکرده باشید، بهتر است که از همان جزوه خود استفاده کنید.

برای امتحانات نهایی یا کنکور، نمی توان به یک جزوه اکتفا کرد. زیرا استفاده از یک منبع درسی تنها، ریسک و خطر را به شدت افزایش می دهد. در چنین مواقعی بهترین راه حل، استفاده از منابع جمع بندی مخصوص همان آزمون خواهد بود. در مجموع اگر کنکور یا امتحانات نهایی دارید، از کتاب های مخصوص جمع بندی و برای امتحانات داخلی مدرسه از جزوه استفاده کنید.

نحوه مطالعه برای امتحانات پشت سرهم

برنامه ریزی برای امتحانات به نحوی است که شما قبل از هر آزمون، زمان کافی برای مطالعه دارید. اما در برخی از مواقع و به طور استثنا، دو آزمون پشت سر هم خواهید داشت. به طور مثال، ممکن است که در روز شنبه، امتحان ادبیات و روز دوشنبه نیز ریاضی داشته باشید. در این صورت شما برای ادبیات و ریاضی، هر کدام 2 روز زمان دارید. اینجاست که باید کمی تغییرات در زمانبندی درس خواندن خود داشته باشید. یعنی بین نیم تا یک روز از زمان درس ادبیات را به ریاضی اختصاص دهید.

مقالات مرتبط: روش مطالعه ریاضی

فراموش نکنید که این تغییرات در مطالعه تنها در شرایطی است که شما در درس ریاضی ضعیف و در ادبیات متوسط یا خوب هستید. در غیر این صورت زمان هر آزمون را تنها به مطالب همان درس اختصاص دهید. این موضوع تنها یک تکنیک برای اختصاص زمان مطالعه به درس هایی است که در آن ضعیف تر هستید. نه تنها برای این مورد، بلکه برای تمام امتحانات نیز می توانید از همین روش استفاده کنید.

نحوه کسب آرامش در شب آزمون

باور کنید که با استرس حتی ساده ترین مطالب را هم از یاد خواهید برد. پس پیشنهاد می کنیم هر کاری که لازم است برای به دست آوردن آرامش خود انجام دهید. اگر فرد با میزان استرس بالایی هستید، حتما سعی کنید با یک روان شناس خوب مشورت کنید. اما اگر این استرس در سطح متوسط است، چند راه مختلف خواهید داشت که شامل موارد زیر خواهد بود.

• استفاده از دمنوش های گیاهی
• گوش دادن به موزیک های آرامش بخش
• خوابیدن به پشت به مدت 15 دقیقه و عدم اسفاده از تلویزیون، گوشی و غیره
• قدم زدن در یک مسیر آرام و خلوت

شاید استفاده از این روش ها، باعث افزایش حجم مطالب خوانده شده نشود، اما قطعا کیفیت آنها را بیشتر خواهد کرد. به این صورت که در جلسه آزمون اطمینان خواهید داشت که هیچ وقت مطالبی که خواندید را فراموش نخواهید کرد. پس هیچ وقت قدرت آرامش ذهنی را دست کم نگیرید.

سوالات پرتکرار

همیشه ناگفته های زیادی در پس توضیحات به جا خواهد ماند. توضیحاتی که نمی توان آنها را در قالب یک بخش ارائه داد. برای همین، ما برخی از سوالاتی که در ذهن اکثر دانش آموزان وجود دارد را به اشتراک خواهیم گذاشت. امیدواریم که این سوالات، ناگفته های مورد نیاز شما را هم برطرف کند. این موارد همگی برگرفته از نظرات در مورد شب امتحان است.

برای بی خوابی شب آزمون چه کار کنیم؟

اگر ذاتا دچار بی خوابی هستید، پس این یک موضوع طبیعی است. یعنی بعید است که این مشکل در حین آزمون برای شما دردسرساز شود. در واقع بدن شما به احتمال زیاد تا همین اندازه به خواب نیاز دارد. اما در صورتی که این چنین عادتی ندارید، بهتر است که از دمنوش های گیاهی استفاده کنید. همچنین در بستر خواب بروید و مطالب کتاب را بخوانید تا کم کم به خواب بروید.

مصرف دارو پیش از آزمون

اگر به دنبال استفاده از روش های غیر طبیعی برای خواب شبانه یا بیدار ماندن هستید، قطعا اشتباه می کنید. استفاده از داروهای خواب آور یا بیدار ماندن، آسیب های زیادی به بدن وارد می کند. اگر به طور استثنا پیش از یک امتحان مجبور به بیدار ماندن شدید ابتدا از قهوه استفاده کنید. در شرایطی که قادر به بیدار ماندن نشدید، سعی کنید یک استراحت کوتاه داشته باشید و سپس بیدار شوید.

چرا احساس می کنم تمام درس ها از یادم رفته؟

عجب احساس بدی است! درست در ساعات پایانی که فرصت دارید، احساس می کنید تمام مطالبی که خواندید از یادتان رفته است. نگران نباشید، ما همگی انسان هستیم و بسیاری از عادات رفتاری مشترک داریم. این موضوع تنها یک احساس ناشی از استرس آزمون است که شما باید آن را کنترل کنید. پیشنهاد می کنیم که مقاله راه های کنترل استرس کنکور را مطالعه کنید.

چطور احساس خستگی امتحان را رفع کنیم؟

حتما برای شما هم پیش آمده که احساس خستگی یا حتی نفرت از مطالب یک درس را داشته باشید. دلیل این احساس معمولا مطالعه خوبی است که داشتید. در واقع شما به دلیل مطالعه شدید و خوبی که انجام دادید، دیگر نسبت به تک تک کلمات آن درس حساسیت دارید. راه حل این مشکل، یا نادیده گرفتن آن و یا استفاده از منابع دیگر است. به طور مثال اگر تا حالا از طریق جزوه مطالعه داشتید، حالا سعی کنید کمی هم کتاب درسی را استفاده کنید. کمی تنوع همه چیز را تغییر می دهد.

اگر هر سوال دیگری داشتید، کافی است آن را با ما در میان بگذارید. در سریع ترین زمان ممکن سوالات شما را پاسخ خواهیم داد. ما به شما خواهیم گفت که دقیقا قبل از امتحان چه کار باید کرد. کارها و تکنیک هایی که ارائه می دهیم، بر اساس شرایط اختصاصی شما خواهد بود. بنابراین نگرانی را از خود دور کنید و سعی کنید با آرامش به سراغ آزمون خود بروید.