اصول انتخاب رشته

قدم گذاشتن در یک مسیر درست می تواند آینده هر کسی را تضمین کند. به طوری که تا آخر عمر می توانید از تصمیمی که گرفتید، بهره مند شوید. اما در سمت مقابل هم یک تصمیم اشتباه، همه چیز را خراب می کند. بنابراین باید با یادگیری اصول انتخاب رشته بهترین آینده تحصیلی را برای خود بسازید.

این اصول شامل چندین مورد می باشد که در ادامه آنها را به خوبی بررسی می کنیم. سعی کنید تمام مواردی که در ادامه خواهیم گفت را به خوبی در ذهن خود بسپارید.

خودمان انتخاب رشته کنیم یا مشاور؟

نکته ای که باید بدانید این است که اگر به تمام اصول هر کاری به مسلط باشید، قطعا خودتان می توانید آن را انجام دهید. پس بهتر است که تمام نکات، قوانین، شرایط و هر چیزی که مربوط به انتخاب رشته هست را یاد بگیرید. شما می توانید با مشاوره انتخاب رشته، تمام نکات مهم آن را آموزش ببینید و یا آن را کاملا واگذاری کنید.

اگر با وجود انجام تمام اصول، موفق به یک انتخاب درست نشدید، در آن صورت حتما مشاور را انتخاب کنید. زیرا این موضوع یک کار پر ریسک است و در تمام سرنوشت شما تاثیر خواهد گذاشت. پس نباید در این راه خطر کنید و در صورت داشتن شک و تردید، آن را به مشاور بسپارید.

قواعد انتخاب رشته چیست؟

هر چیزی دارای قوانین و قواعد خاص خودش است. از زندگی کردن گرفته تا درس خواندن دارای راه و روش خاص خودش می باشد. اصول انتخاب رشته کنکوری سراسری نیز به همین صورت است. بنابراین، باید قبل از نهایی کردن تصمیم خود در مورد اینکه کدام رشته محل را ثبت می کنید، به این قوانین مسلط باشید.

در اینجا ما چند اصل مهم در این راه را به شما آموزش می دهیم. سعی کنید که مطالعه این مقاله را چند روز قبل از تصمیم نهایی خود انجام دهید. زیرا ممکن است با یادگیری برخی از این نکات، دیدگاهتان نسبت به انتخابی که دارید، تغییر کند. در این صورت نیاز به زمان بیشتری برای لحاظ کردن این نکات در انتخاب های خود خواهید داشت.

۱.‌ تعیین محدوده انتخاب بر اساس رتبه

اولین اصل از اصول انتخاب رشته دانشگاه این است که بدانید با رتبه ای که به دست آورده اید، چه رشته ها و دانشگاه هایی قابل انتخاب هستند. نباید بدون در نظر گرفتن شرایط رتبه، شروع به بررسی همه رشته ها کنید. زیرا این کار فقط باعث سردرگمی می شود.

بهتر است ابتدا با استفاده از نرم افزارهای انتخاب رشته یا نمونه کارنامه های سال های گذشته، یک محدوده برای انتخاب های خود مشخص کنید. این محدوده می تواند شامل دانشگاه هایی باشد که در آن ها شانس قبولی دارید، چه در انتخاب های خوش بینانه، چه منطقی و چه انتخاب های محتاطانه.

تعیین این محدوده باعث می شود تمرکز شما فقط روی گزینه هایی باشد که واقعا امکان پذیر هستند. همچنین از اتلاف وقت برای بررسی انتخاب های غیرواقعی جلوگیری می کند. بعد از آن می توانید با خیال راحت به بررسی علاقه، بازار کار، کیفیت دانشگاه ها و سایر عوامل بپردازید. یادتان باشد که انتخاب رشته یعنی انتخاب بین گزینه های ممکن، نه آرزوها و رویاهایی که فعلا در دسترس نیستند.

۲. علاقه شخصی به رشته تحصیلی

بعد از آن که محدوده انتخاب های ممکن را مشخص کردید، نوبت به مهم ترین عامل در مسیر موفقیت تحصیلی یعنی علاقه شخصی می رسد. تمام رشته هایی که در محدوده تعیین شده قرار دارند را بر روی یک کاغذ بمویسید و آنها را علمت بزنید. هیچ چیز به اندازه علاقه نمی تواند شما را در طول سال های تحصیل با انگیزه نگه دارد. اگر به رشته ای علاقه نداشته باشید، حتی اگر در بهترین دانشگاه هم قبول شوید، احتمال موفقیت بالا نخواهد بود.

علاقه، همان نیرویی است که باعث می شود با اشتیاق درس بخوانید، تحقیق کنید و در مسیر رشد خود ثابت قدم بمانید. بعضی از داوطلب ها علاقه را جدی نمی گیرند و فقط به آینده شغلی یا نظر دیگران توجه می کنند. این روش ممکن است در کوتاه مدت جواب بدهد، اما در بلند مدت آسیب می زند.

علاقه یعنی وقتی درباره آن رشته می خوانید، احساس خوبی دارید و دلتان می خواهد بیشتر بدانید. سعی کنید در مورد رشته های مختلف تحقیق کنید، فیلم ببینید، با دانشجوها یا فارغ التحصیل های آن رشته صحبت کنید. حتی می توانید خودتان را در فضای کاری آن رشته تصور کنید. هر چقدر شناخت شما از علاقه هایتان بیشتر باشد، انتخاب بهتری خواهید داشت.

۳. استعداد و توانایی های فردی

خیلی از افراد به رشته ای علاقه دارند، اما در آن استعداد کافی ندارند. علاقه مهم است، اما اگر با توانایی همراه نباشد، ممکن است به ناامیدی منجر شود. استعداد یعنی توانایی ذهنی، فکری یا حتی عملی داشتن برای یادگیری در یک زمینه خاص. به طور مثال، کسی که در درک مفاهیم انتزاعی قوی نیست، شاید در رشته هایی مثل مهندسی دچار مشکل شود.

همچنین بخوانید: انتخاب رشته نهم به دهم

برای تشخیص استعداد خود می توانید به سابقه درسی خود نگاه کنید و اینکه در چه درس هایی عملکرد بهتری داشتید؟ از انجام چه نوع فعالیت هایی لذت می برید و در آن ها موفق تر هستید؟ همچنین استفاده از آزمون های سنجش استعداد یا مشورت با مشاوره تحصیلی می تواند به شما در شناخت بهتر توانایی هایتان کمک کند.

وقتی رشته ای را انتخاب می کنید که هم به آن علاقه دارید و هم در آن استعداد دارید، شانس خیلی بیشتری برای موفقیت خواهید داشت. انتخاب رشته فقط با تکیه بر علاقه یا فقط با تکیه بر توانایی، انتخاب کاملی نیست. ترکیب این دو مورد، کلید اصلی موفقیت تحصیلی و شغلی شماست.

۴. وضعیت بازار کار و آینده شغلی رشته

یکی از مهم ترین عواملی که باید هنگام انتخاب رشته در نظر بگیرید، بازار کار آن رشته در سال های آینده است. حتی اگر به رشته ای علاقه دارید و در آن استعداد خوبی دارید، باید ببینید آیا فرصت های شغلی خوبی در آن هست یا نه. خیلی از دانشجوها بعد از فارغ التحصیلی دچار مشکل می شوند چون به این موضوع توجه نکرده اند.

قبل از انتخاب نهایی، بررسی کنید که آیا این رشته در کشور یا شهر شما تقاضای شغلی دارد؟ آیا امکان کار در بخش دولتی یا خصوصی برای آن فراهم است یا باید مسیر کارآفرینی را در پیش بگیرید؟

شناخت واقع‌ بینانه از آینده شغلی، باعث می شود تصمیم مطمئن تری بگیرید و با انگیزه بیشتری ادامه دهید. خلاصه اینکه تمام آینده رشته مورد نظرتان را به دقت تجزیه و تحلیل کنید و فقط به یکی دو سال آینده فکر نکنید.

۵. تطبیق انتخاب‌ ها با شرایط فردی و خانوادگی

هر کسی شرایط خاص خودش را دارد. به این صورت که بعضی‌ ها باید در شهر خود بمانند، بعضی‌ ها می‌ توانند مهاجرت کنند یا به خوابگاه بروند. همین‌ طور وضعیت مالی خانواده، محدودیت‌ های فرهنگی یا مسئولیت‌ های خانوادگی هم در تصمیم‌ گیری تاثیر دارد. این نکات شاید ساده به نظر برسند، اما در تعیین مسیر تحصیلی شما کاملا اهمیت دارند.

پس حتماً هنگام انتخاب رشته و دانشگاه، این شرایط را واقع‌ بینانه در نظر بگیرید. اگر مثلاً رفتن به شهر دیگر برایتان سخت است، سراغ رشته‌ هایی بروید که در نزدیکی محل زندگی شما هستند. اگر توانایی پرداخت هزینه‌ های بالای تحصیل را ندارید، بهتر است گزینه‌ های مقرون‌ به‌ صرفه‌ تر را بررسی کنید. تصمیم درست یعنی انتخابی که با زندگی واقعی شما هماهنگ باشد.

۶. انتخاب گزینه های جایگزین یا نقشه دوم

این احتمال وجود دارد که به هر دلیلی انتخاب های اول شما قبول نشود و در گزینه های بعدی خود قبول شوید. به همین خاطر داشتن یک نقشه دوم یا همان پلن B، باعث می شود بدون نگرانی و استرس، منتظر قبولی در رشته های بعدی خود نیز باشید. البته این گزینه ها هم باید واقع‌ بینانه و بر اساس رتبه، علاقه و شرایط شما باشند. با این کار، شما در واقع به سازمان سنجش اطلاع می دهید که این رشته ها در اولویت اول شما نیستند، اما آماده تحصیل در آنها هستید.

بنابراین سعی کنید در کنار رشته و دانشگاه های ایده‌آل، چند انتخاب جایگزین منطقی هم داشته باشید. رشته هایی که شاید اولویت اول شما نیستند، اما باز هم در آن ها استعداد و علاقه نسبی دارید. داشتن گزینه های جایگزین یعنی آمادگی برای هر نتیجه، بدون اینکه ناامید شوید یا سردرگم بمانید.

تأثیر تراز در انتخاب رشته

خیلی از داوطلب‌ ها فقط به رتبه‌ کشوری یا رتبه در سهمیه نگاه می‌ کنند و فکر می‌ کنند با همان عدد باید انتخاب رشته کنند. اما واقعیت این است که تراز هم به اندازه رتبه یا حتی بیشتر از آن برای انتخاب رشته مهم خواهد بود. تراز نشان می‌ دهد که شما نسبت به سطح سوالات آن سال، چقدر خوب عمل کردید.

مثلا ممکن است دو نفر رتبه‌ های نزدیک به هم داشته باشند، اما تراز یکی از آنها خیلی بالاتر باشد. در واقع کسی که تراز بهتری دارد، شانس قبولی بیشتری نیز خواهد داشت. دانشگاه‌ ها در زمان پذیرش داوطلب‌ ها به ویژه در انتخاب‌ های نزدیک به لبه‌ قبولی، معمولا تراز را معیار اصلی خودشان قرار می‌ دهند.

دلیل این موضوع این است که تراز، دید واقعی‌ تری نسبت به سطح علمی شما خواهد داد. بنابراین در زمان انتخاب رشته به تراز هم دقت کنید و محدوده انتخاب‌ های خود را بر اساس هر دو مورد تنظیم کنید.

در مجموع این اصول به طور یکپارچه شامل تمام رشته های تحصیلی از جمله ریاضی، تجربی و انسانی می باشد. البته برخی از نکات نیز به صورت اختصاصی برای هر رشته تحصیلی وجود دارد که در ادامه آنها را توضیح می دهیم.

مزایای انتخاب رشته اصولی

زمانی که شما برای هر کاری با آگاهی و اعتماد به نفس بالا اقدام می کنید، قطعا نتایج بسیار خوبی هم می گیرید. همین موضوع را در انتخاب یک‌ دانشگاه و رشته مناسب در نظر بگیرید. چطور می توان در آینده موفق شد در حالی که شما شناخت خوبی در مورد رشته تحصیلی خود ندارید.

بهتر است که قبل از تعیین مسیر تحصیلی خود، یک چشم انداز مشخص برای آینده خود تعیین کنید. در این صورت، قطعا برای هر بازه زمانی در آینده یک برنامه ریزی عالی خواهید داشت. یعنی اگر شما با آگاهی کامل در یک رشته تحصیلی درس بخوانید، چندین برنامه مختلف خواهید داشت.

به طور مثال اگر از طریق استخدام شرکت های دولتی شاغل نشوید، یک برنامه جایگزین خواهید داشت. در این شرایط، هیچ بن بستی در کار نیست و شما قطعا دیر یا زود موفق خواهید شد. در ادامه، دیگر مزایای آن را با هم بررسی می کنیم.

افزایش اعتماد به نفس

یکی از مزایایی که با انتخاب رشته اصولی به وجود می آید، کسب اعتماد به نفس بالا است. اگر در ابتدای راه پا به یک راه از قبل حساب شده بگذارید، حتما اطمینان بیشتری خواهید داشت. اعتماد به آینده، اعتماد توانایی های خود در آن رشته، اطمینان از اشتغال و بسیاری از موارد دیگر که با اعتماد به نفس به دست می آیند.

همچنین بخوانید: مشاوره انگیزشی کنکور

هیچ کس نمی تواند ذهن خود را فریب دهد. به همین دلیل، تا زمانی که از انتخاب خود مطمئن نشوید، ذهن شما هم به آرامش نمی رسد. آرامش ذهن یعنی تمرکز بیشتر بر روی هدف و این به معنای تضمین موفقیت در آینده خواهد بود. پس تا می توانید با اطمینان کامل تصمیم خود را بگیرید.

احتمال ناامیدی کمتر

احتمالا با رفتن در کلاس های درس دانشگاه متوجه ابن موضوع می شوید که تعداد دانشجوها، با گذشت زمان کمتر می شوند‌. زمانی که یک فرد بدون آگاهی پا در مسیر ناشناخته ای می گذارد، هر احتمالی برایش وجود خواهد داشت. ممکن است در این رشته کاملا موفق شود و یا برعکس کاملا ناامید. به هر حال در این شرایط، تنها تقیدر و شانس هستند که حرف اول را می زنند.

عواقب انتخاب رشته اشتباه و احساسی

اگر‌ به دنبال کسب موفقیت در آینده تحصیلی خود هستید، پس باید مطابق قاعده و قانون پیش بروید. در این صورت شما چون یک‌ تصمیم عاقلانه و منطقی گرفتید، حتما نتایج بهتری هم کسب می کنید. در حالی که اگر بخواهید یک تصمیم احساسی بگیرید، قطعا در آینده احساس شما نیز تغییر پیدا خواهد کرد.

این یعنی شما مجبور هستید که تا پایان عمر مطابق احساسی که در آن زمان داشتید، عمل کنید. بنابراین با هر تصمیم اشتباه یا درست دیگر راه برگشتی برای اصلاح اشتباه خود ندارید. ممکن است فکر کنید که با تغییر رشته می توان به عقب برگشت و راه جدیدی را شروع کرد. اما این کار دارای عواقب و سختی های خاص خودش است.

عقب ماندن از برنامه های زندگی، تاثیر خستگی از تحصیل در رشته قبلی و بسیاری از عواقب دیگر، در انتظار شما خواهد بود. بنابراین بهتر است که بجای استفاده از این روش ها، همین حالا یک تصمیم بهتر بگیرید.

وسواس در انتخاب رشته

کافی است که کمی انسان سخت گیر و وسواسی باشید تا هر انتخاب برایتان حکم مرگ و زندگی پیدا کند. در این صورت نه تنها رشته دانشگاهی، بلکه حتی یک لباس هم نمی توانید بخرید. حساسیت در انتخاب رشته یک مسئله مهم است. اما نه آنقدر که سردرگمی به سراغتان بیاید و همه چیز را به هم قاطی کنید. بهتر است که در هر چیزی، اعتدال داشته باشید. همین کار را برای انتخاب دانشگاه و یا رشته تحصیلی هم در نظر بگیرید.

در واقع منظور از اعتدال این است که هم سخت گیری و هم بیخیالی دو فاکتور منفی هستند. بنابراین شما باید در طی مدتی که مشغول تصمیم گیری هستید، با حفظ اعتدال این کار را انجام دهید. نه آنقدر فکر کنید که کلافه شوید، نه آنقدر که دیگر نای فکر کردن نداشته باشید. بدون هیچ استرسی انتخاب رشته خود را انجام دهید. زیرا داشتن استرس هیچ کمکی به شما نخواهد کرد.

سخن پایانی

اگر به دنبال این هستید که سرنوشتتان را خودتان رقم بزنید، پس باید روش آن را نیز یاد بگیرید. در غیر این صورت نمی توانید تصمیم خوبی بگیرید و آینده خود را به خطر می اندازید. با اجرای اصول دقیق انتخاب رشته آزمون سراسری می توانید، یک تصمیم درست بگیرید. قطعا با مشورت کردن تصمیمات بسیار بهتری خواهید گرفت.

در این راه ما به شما کمک خواهیم کرد تا بتوانید بدون استرس و نگرانی این کار را انجام دهید. فقط کافی است که از طریق شماره های درج شده در سایت و یا چت آنلاین اقدام کنید. کارشناسان ما در سریع ترین زمان شما را راهنمایی خواهند کرد.